За апошняе дзесяцігоддзе многія краіны свету правялі  рэфармаванне школьных адукацыйных стандартаў і навучальных  праграм з мэтай павышэння ўзроўню развіцця ключавых кампетэнцый. Кожная краіна распрацоўвае ўласную нацыянальную мадэль кампетэнцый, якая апісвае мэты і вынікі адукацыі. Змест кампетэнтнаснай мадэлі вызначаецца нацыянальнымі прыярытэтамі краіны, сацыяльным, культурным і эканамічным кантэкстам і адукацыйнымі традыцыямі. Вынікам адукацыі з’яўляюцца паслядоўна сфармаваныя/набытыя кампетэнцыі, якія сведчаць аб духоўнай, інтэлектуальнай і фізічнай сталасці асобы.  

Аналіз дзейных міжнародных і нацыянальных рамак ключавых кампетэнцый дазваляе прасачыць, якая рамка кампетэнцый была ўзята за аснову ў кожнай краіне, як праяўляецца і чым абумоўлена яе нацыянальная спецыфіка, як суадносяцца і як сфармуляваны ключавыя і прадметныя кампетэнцыі.

Азнаёміцца з аглядамі міжнародных рамачных адукацыйных дакументаў і апісаннем нацыянальных рамак кампетэнцый і рэформавання школы ў розных краінах можна па наступных спасылках:

• Стварэнне “новай нормы” у адукацыі: што сабой уяўляе мадэль навучання XXI стагоддзя? (агляд рамачных дакументаў, у якіх апісваюцца тэндэнцыі развіцця адукацыі і  рэкамендацыі для настаўнікаў, метадыстаў, палітыкаў у адукацыі) тут 
• Прычыны і асаблівасці рэфармавання школьнай адукацыі Літвы (рэформа UTA, новая рамка кампетэнцый, навучальныя праграмы) тут 
• Польшча: Асаблівасці рэфармавання школьнай адукацыі. Агляд 2024 (рэформа школы, рамка кампетэнцый і асаблівасці навучальных праграм) тут 
• У фокусе ўвагі нацыянальная рамка ўніверсальных кампетэнцый дзяцей і моладзі Беларусі (мадэль кампетэнцый, мэтавыя паказчыкі і чаканыя вынікі рэалізацыя канцэпцыі) тут 
• Асаблівасці рэфармавання школьнай адукацыі Ўкраіны 2023 (рэформа НУШ, рамка кампетэнцый, структура навучальных праграм) тут 

Пры размежаванні ключавых кампетэнцый у Беларусі (праект рамкі) і суседніх краінах (дзейныя рамкі) улічваліся даследаванні стану адукацыі, тэндэнцыі развіцця школы, перадавыя ідэі педагагічнай навукі, рэкамендацыі міжнародных арганізацый, магчымасці забеспячэння развіцця  кампетэнцый у  навучальных праграмах і іншае. Таб.1 дазваляе праілюстраваць розныя падыходы да вылучэння ключавых кампетэнцый і іх кампаноўкі ў нацыянальныя рамкі.

Агульнае для розных краін: 

• складнікамі ключавых кампетэнцый з’яўляюцца  веды, навыкі, стаўленні/каштоўнасці;
• усе ключавыя кампетэнцыі лічацца аднолькава важнымі і ўзаемазвязанымі  – складнікі адной кампетэнцыі будуць садзейнічаць развіццю іншай;
• ключавыя кампетэнцыі развіваюцца праз змест,  які прадстаўлены ў навучальных праграмах вучэбных прадметаў з улікам акадэмічнай логікі і метадалогіі адпаведнай навукі, актуальнасці для школьнікаў і адпаведнасці ўзроставым асаблівасцям навучэнцаў;
• вынікі навучання на розных ступенях і ўзроўнях адукацыі паказваюцца ў апісаннях дасягненняў навучэнцаў (адукацыйныя стандарты, навучальныя праграмы па вучэбных прадметах);
• азначэнні ключавых кампетэнцый і іх дэталёвы перавод у структурныя мадэлі вынікаў навучання (напрыклад, такіх як кампетэнцыі прадпрымальніцтва, лічбавай кампетэнтнасці)  спалучаюцца з дыягнастычным, фарміруючым і выніковым ацэньваннем. 
• вельмі запатрабаваны інструментарый для розных  падыходаў, якія будуць ацэньваць узровень развіцця тых ці іншых кампетэнцый;

Адрознае ў рамках ключавых кампетэнцый: 

У краінах, якія выкарыстоўваюць агульнаеўрапейскую рамку ключавых кампетэнцый (Польшча (2018), Украіна (2006)) такія базавыя навыкі, як крытычнае мысленне, уменне вырашаць праблемы, праца ў камандзе, камунікатыўнасць, творчы падыход, уменне весці перамовы, аналітычныя і міжкультурныя навыкі заяўляюцца неад’емнай часткай кожнай з ключавых кампетэнцый (але, напрыклад,  пры гэтым падыходзе ў асобную кампетэнцыю вылучана прадпрымальніцкая). 

У той жа час некаторыя краіны (Літва (2022), Беларусь (2023)) некаторыя  базавыя/скразныя  навыкі разглядаюць менавіта як ключавыя кампетэнцыі (напрыклад, у нацыянальных рамках гэтых краін ёсць кагнітыўная і камунікатыўная кампетэнцыі). Лічбавая і культурная як асобныя ключавыя кампетэнцыі прысутнічаюць у нацыянальных рамках усіх пералічаных краін, акрамя Беларусі, у якой у асобную ключавую кампетэнцыю вылучана кааперацыя  (якая з’яўляецца базавым навыкам і неад’емным складнікам ключавых кампетэнцый у іншых краінах). Таксама неабходна разумець, што наяўнасць у нацыянальных рамках усіх краін аднолькавай ключавой кампетэнцыі – грамадзянскай – не азначае яе аднолькавага напаўнення (веды, навыкі і асабліва каштоўнасці/стаўленні ў розных краінах істотна адрозніваюцца). 

Адзначым заўважныя намаганні краін па вылучэнні ў асобную ключавую кампетэнцыю сукупнасці ведаў, навыкаў і каштоўнасцяў рэгуляцыі і развіцця сацыяльна-эмацыйнай сферы навучэнцаў (у рамках прысутнічаюць розныя канструкцыі кампетэнцыі: сацыяльна-эмацыйная і здаровага ладу жыцця (Літва), персанальная, сацыяльная і навучальная (Польшча), экалогія, здароўезберажэнне, уменне вучыцца (Украіна), устойлівае персанальнае развіццё і эмацыйная рэгуляцыя (Беларусь).  Каб належным чынам ацаніць мадэлі нацыянальных рамак  ключавых кампетэнцый неабходна параўнаць іх складнікі, напаўненне тут.